Những phiên dịch viên phi thường

Những phiên dịch viên phi thường

Bạn đã bao giờ ngồi trong một buồng làm việc của phiên dịch viên, đeo tai nghe và thử phiên dịch bài nói? Tôi đã làm thế khi còn là một sinh viên trẻ và ngây thơ, luôn nghĩ rằng việc nói được hai ngôn ngữ mặc nhiên cho phép bản thân có thể phiên dịch. Rất nhanh sau khi tôi bắt đầu dịch, một loạt vấn đề nảy sinh. Khi tôi đang dịch câu đầu tiên, câu thứ hai đã được diễn giả nói ra, nhưng tôi không chú ý. Tôi nhớ phần đầu câu nói nhưng phần cuối thì không. Chẳng mấy chốc, tôi đã bị tụt lại, và không thể nói thêm được gì sau vài phút!

Nhiều năm sau, tôi vẫn nhớ chuyện đó như in. Cùng với việc tự tìm hiểu, tôi càng kính trọng các phiên dịch viên hơn vì sự khổ luyện cho công việc của họ.

Phiên dịch viên làm việc ở nhiều lĩnh vực khác nhau (giao lưu cộng đồng, hội thảo, thậm chí là ngôn ngữ ký hiệu), và bản thân công việc phiên dịch cũng rất đa dạng. Tôi sẽ lấy hai ví dụ về hai trường hợp phiên dịch khác nhau: những đứa trẻ nói hai ngôn ngữ đi phiên dịch, và những phiên dịch viên người lớn.

Nhiều trẻ em ở các cộng đồng thiểu số (người di cư, nhập cư, người khiếm thính, v…v…) là những phiên dịch viên và trung gian văn hóa giữa cộng đồng của chúng và thế giới xung quanh. Dù không được đào tạo, nhưng khả năng bẩm sinh của chúng chưa bao giờ khiến chúng ta hết kinh ngạc. Giáo sư Guadalupe Valdés của đại học Stanford đã nghiên cứu chiến lược ngôn ngữ của những đứa trẻ nói cả tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha, và phát hiện ra chúng dùng rất nhiều cách để truyền tải thông tin, bao gồm cả dùng ngữ điệu và điệu bộ để bù đắp cho những giới hạn về ngôn ngữ. Ông kết luận rằng những biểu hiện này là đặc điểm của những trẻ em có khả năng nhận thức đặc biệt.

Hai tác giả Brian Harris và Bianca Sherwood từng nêu ra trường hợp một bé gái người Italy đã có thể phiên dịch giữa phương ngữ Abruzzi và tiếng Ý phổ thông khi chưa đầy 4 tuổi. Sau đó, cô bé học được tiếng Tây Ban Nha khi gia đình chuyển tới Venezuela, và tiếng Anh khi sang Canada. Ngay lập tức, cô bé trở thành phiên dịch cho bố mẹ trong mọi lĩnh vực, từ các cuộc gọi điện thoại, hội thoại, tin nhắn, tới khi xem ti vi, nghe đài, v…v… Không chỉ vậy, cô bé còn nhanh chóng phát triển các kỹ năng giao tiếp và giúp bố thương thảo với các khách hàng không nói tiếng Ý. Bố cô bé một lần từng mắng người đang nói chuyện với mình là “đồ đần”, và cô bé đã bình tĩnh phiên dịch lại thành “Bố cháu không chấp nhận lời đề nghị của chú.” Những phiên dịch viên nhí như cô bé này sau một thời gian đào tạo chuyên sâu có thể sẽ trở thành phiên dịch viên chuyên nghiệp (tuy nhiên, không phải tất cả các phiên dịch viên chuyên nghiệp đều là những đứa trẻ nói hai ngôn ngữ từ bé).

Ngoài việc có tất cả các kỹ năng cần thiết, những phiên dịch viên chuyên nghiệp cũng cần kỹ năng ngôn ngữ và nhận thức xuất sắc để tung hứng giữa hai ngôn ngữ, dù là dịch đuổi hay dịch song song. Ví dụ, những người phiên dịch song song sẽ phải nghe thật kỹ, vừa nghe vừa xử lý thông tin, ghi nhớ và thiết lập bản dịch trong ngôn ngữ đích, sau đó xuất ra bản dịch, trong khi vẫn lặp lại quy trình này với câu nói tiếp theo. Nhà nghiên cứu David Gerver cho biết có tới 75% thời gian làm việc, các phiên dịch viên vừa dịch sang ngôn ngữ đích trong khi đang nghe ngôn ngữ gốc.

Các phiên dịch viên cần thông thạo hai ngôn ngữ mà họ làm việc cùng. Họ cần phải nghe cả dịch giả và chính bản thân mình nói, bởi họ cần tự kiểm soát được những gì mình đang nói ra, và tránh việc chỉ đơn thuần lặp lại những gì họ đang nghe được bằng ngôn ngữ đích (điều họ đôi khi vẫn làm khi phiên làm việc khiến họ kiệt sức).

Qua những yêu cầu khắt khe trên, cùng với một vốn hiểu biết rộng về các thuật ngữ và từ ngữ dùng trong nhiều lĩnh vực (kinh doanh, kinh tế, y tế, v..v..) và sự biến hóa về phong cách và sắc thái ngôn ngữ, có thể thấy, các phiên dịch viên, cũng như biên dịch viên là những người nói hai ngôn ngữ có tài năng phi thường, như câu ngạn ngữ sau đây công nhận: “Có hai bàn tay chưa đủ để một người trở thành nghệ sĩ dương cầm; Nói hai ngôn ngữ chưa đủ để một người trở thành phiên dịch viên hay biên dịch viên giỏi.”

DỊCH TIẾNG sẵn sàng đáp ứng nhu cầu dịch thuật công chứng nhiều thứ tiếng (Anh, Pháp, Trung, Nhật, Đức, Hàn và nhiều ngôn ngữ khác) chất lượng cao với giá cạnh tranh. Quý khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline +84 934 425 988. Tham khảo thêm thông tin tại website: http://www.dichthuattieng.com/